De feitelijke vereniging heeft geen rechtspersoonlijkheid. Dit houdt in dat een feitelijke vereniging “feitelijk” wel bestaat (ze organiseert immers activiteiten, heeft leden, etc.), maar “juridisch” bestaat ze niet.
Dat een feitelijke vereniging geen rechtspersoon is, brengt onder meer volgende gevolgen met zich mee:
Zo zal een lid of bestuurder in een feitelijke vereniging weliswaar contracten kunnen afsluiten, mensen tewerkstellen, clublokalen huren en/of kopen, etc., zij het evenwel enkel met toestemming (volmacht) van de andere leden. De feitelijke vereniging zelf kan geen verbintenissen aangaan.
Een feitelijke vereniging beschikt niet over een eigen vermogen. De bezittingen van de feitelijke vereniging (met het oog op haar doel) zullen eigendom zijn van de leden in onverdeeldheid.
Tenslotte bezit de feitelijke vereniging geen eigen verantwoordelijkheid. Indien er iets mis zou lopen, komt men automatisch bij de leden en bestuurders zelf van de feitelijke vereniging terecht. De leden staan hoofdelijk en onbeperkt in met hun persoonlijk vermogen voor de schulden van de vereniging.
Voor de oprichting van een feitelijke vereniging, is men aan geen enkel formalisme onderworpen. Zo zullen er in beginsel geen statuten dienen te worden neergelegd ter griffie van de Rechtbank van Koophandel. Dit betekent eveneens dat er geen oprichtingskosten verschuldigd zijn. Wel dient de feitelijke vereniging te bestaan uit ten minste twee personen.
De vereniging zonder winstoogmerk (VZW) is daarentegen wel een rechtspersoon en kan derhalve deelnemen aan het rechtsverkeer omdat ze niet enkel “feitelijk” bestaat, maar ook “juridisch”.
Een VZW is dan ook sterk te onderscheiden van een feitelijke vereniging:
Zo kan een VZW wel zelf contracten afsluiten, mensen tewerkstellen, een terrein huren en/of kopen, schenking aanvaarden, etc.
Een VZW beschikt bovendien ook over een eigen vermogen. De VZW kan dus materialen, gronden, lokalen, etc., bezitten. Het vermogen en de bezittingen van een VZW zijn volledig eigendom van de vereniging en duidelijk onderscheiden van het vermogen en de bezittingen van de leden.
Tenslotte kan de VZW ook zelf aansprakelijk gesteld worden. De leden kunnen in beginsel niet persoonlijk aansprakelijk gesteld worden, noch kunnen zij op hun privé-vermogen worden aangesproken.
Voor de oprichting van een vereniging zonder winstoogmerk dient men wel aan een aantal formaliteiten te voldoen. Zo zullen er in ieder geval statuten dienen te worden neergelegd, die bovendien ook een aantal verplichte vermeldingen moeten bevatten. Tevens dient de VZW te bestaan uit ten minste drie personen.
Zijn niet alle voorwaarden (met het oog op het verkrijgen van rechtspersoonlijkheid) vervuld, dan zal de vereniging worden beschouwd als een feitelijke vereniging.
