We moeten hier niet flauw over doen: vele bedrijven worden zwaar getroffen en alle ondersteuningsmaatregelen van de overheid ten spijt, is het (financiële) herstel nog direct in zicht. Als bestuurder van een onderneming wordt je geconfronteerd met bijzondere uitdagingen, moet je durven vooruitkijken, het hoofd koel houden en desnoods noodzakelijke maatregelen nemen.
Daarbij mag je ook de verplichtingen niet uit het oog verliezen die de wet en de statuten opleggen en die specifiek bedoeld zijn voor ondernemingen in moeilijkheden, zoals de alarmbelprocedure.
In essentie zijn de bestuurders van een vennootschap verplicht om de aandeelhouders bijeen te roepen en hen te wijzen op de moeilijke situatie waarin de vennootschap zich bevindt. Er moet dus letterlijk aan de alarmbel worden getrokken.
Deze alarmbelprocedure is aan strikte regels onderworpen en de gevolgen zijn belangrijk voor de vennootschap én voor de bestuurder.
- Wanneer moet de alarmbelprocedure worden opgestart?
De bestuurders moeten de algemene vergadering bijeenroepen als bepaalde financiële drempels worden overschreden of dreigen te worden overschreden.
De regels verschillen naargelang de vorm van de vennootschap.
Voor de BV of de CV:
- Als het nettoactief negatief is of dreigt te worden
- Als de bestuurders vaststellen dat volgens de redelijk te verwachten ontwikkelingen, niet langer vaststaat dat de vennootschap gedurende de volgende twaalf maanden haar (opeisbare) schulden zal kunnen betalen
Voor de NV:
- Als het nettoactief, ten gevolge van het geleden verlies, gedaald is tot minder dan de helft van het kapitaal
- Als het nettoactief, ten gevolge van het geleden verlies, gedaald is tot minder dan een vierde van het kapitaal
De drempels omtrent het nettoactief zijn in principe objectief meetbaar en volgen voort uit de boekhouding. Het is nu meer dan ooit belangrijk om een correct en actueel financieel zicht op de vennootschap te hebben en daar hoort ook het vaststellen van het nettoactief bij. Een goede accountant zal je hierop zelf wijzen.
Bepalen of de BV of CV gedurende de komende twaalf maanden niet meer in staat zal zijn om haar opeisbare schulden te betalen, is uiteraard minder evident. Het legt een bijkomende verantwoordelijkheid op de bestuurders.
Nog dit: de wet voorziet ook uitdrukkelijk dat zodra de alarmbelprocedure is nageleefd, dit geldt voor de komende twaalf maanden, ook indien binnen die periode opnieuw de voorwaarden van toepassing worden. Een voorzichtig bestuurder kan natuurlijk vrijwillig de algemene vergadering bijeenroepen om de aandeelhouders te wijzen op de moeilijke situatie en maatregelen / ontbinding voorstellen.
- Hoe verloopt de alarmbelprocedure?
Binnen de twee maanden nadat de hierboven beschreven problematische financiële situatie is vastgesteld moet het bestuursorgaan de algemene vergadering bijeenroepen. Let wel, dit is dus een verplichting en geen vrijblijvend advies. Bovendien kan je hieraan niet ontsnappen, door voor te houden dat je de financiële moeilijkheden niet kende. Als bestuurder word je geacht op de hoogte te zijn.
Het bestuursorgaan heeft dan twee opties:
- Voorstellen dat de vennootschap moet worden ontbonden
- Duidelijke en concrete maatregelen voorstellen die noodzakelijk zijn om het voortbestaan van de vennootschap te garanderen. Deze moeten in een schriftelijk verslag worden opgenomen en samen met de oproeping voor de algemene vergadering worden meegedeeld van de aandeelhouders.
Na de bijeenroeping en op voorstel van de bestuurders moet de algemene vergadering dan beslissen om hetzij de vennootschap te ontbinden, hetzij maatregelen te nemen die een oplossing bieden voor de financieel moeilijke situatie en het voorbestaan van de vennootschap garanderen.
- Wat als de alarmbelprocedure niet wordt gevolgd?
Indien de algemene vergadering niet wordt bijeengeroepen, dan kunnen “derden” (bv. leveranciers, de fiscus, schuldeisers, …) stellen dat de schade die ze lijden het gevolg is van het niet bijeenroepen. Hierdoor is de vennootschap immers niet tijdig ontbonden of werden er geen bijzondere maatregelen genomen.
Er geldt bovendien een juridisch “vermoeden” dat de schade het gevolg is van het niet bijeenroepen van de algemene vergadering. Je zal dus als bestuurder zelf het tegenbewijs moeten leveren en je persoonlijke aansprakelijkheid als bestuurder komt dus mogelijk in het gedrang.
Het advies is dan ook duidelijk: zorg als bestuurder voor een actueel en correct zicht op de financiële situatie van de vennootschap en roep de algemene vergadering op een correcte manier bijeen. Let er trouwens voor op dat de statuten strengere bepalingen kunnen voorzien met betrekking tot de alarmbelprocedure.
- Wat met de bijzonder Corona-KB’s?
- Op 9 april 2020 verscheen het KB met betrekking tot het organiseren van een algemene vergadering voor vennootschappen en verenigingen. Je vindt hierover een bespreking elders op onze website.
Het KB voorziet dat een algemene vergadering die tot 3 mei (maar de termijn kan verlengd worden) had moeten samenkomen of is opgeroepen, kan uitgesteld worden of dat er kan vergaderd worden door op afstand te stemmen of via volmacht.
Er is evenwel nergens voorzien dat de verplichting voor bestuurders om op grond van de alarmbelprocedure de algemene vergadering bijeen te roepen, vervalt. Als bestuurder zal je dus “binnen de twee maanden” toch een algemene vergadering moeten organiseren.
- Op 24 april 2020 werd het KB met betrekking tot de tijdelijke opschorting van uitvoeringsmaatregelen en andere maatregelen ten voordele van ondernemingen gedurende de Covid-19 crisis gepubliceerd.
Dit laatste KB wil ondernemingen helpen die door de Coronacrisis in moeilijkheden zijn gekomen en die niet voor 18 maart 2020 reeds in moeilijkheden waren.
Belangrijk voor deze bespreking is de bepaling waardoor de onderneming niet langer verplicht is om binnen de maand nadat ze vaststelt in staat van faling te zijn, ook effectief de boeken neer te leggen.
Dit KB is van kracht vanaf 24 april 2020 tot 17 mei 2020, zodat de concrete toepassing ervan allicht relatief beperkt blijft.
Samengevat:
Als bestuurder van een vennootschap wil je je liever geen extra problemen op de hals halen, laat staan je persoonlijke aansprakelijkheid in het gedrang brengen. De alarmbelprocedure wordt dus best niet vergeten en het is een (verplicht) moment om met de aandeelhouders de toekomst te bespreken.
Niet alle aspecten van deze problematiek kunnen in deze tekst worden besproken. Contacteer ons dus zeker om dit concreet uit te werken.
