Op 14 juli 2023 heeft de Vlaamse overheid een nieuw kaderdecreet ingevoerd om de handhaving van Vlaamse regelgeving te verbeteren. Dit decreet is een “opt-inregeling”, wat betekent dat het alleen geldt als de Vlaamse overheid dat specifiek bepaalt. Een belangrijke verandering uit het decreet is dat het Handhavingscollege, een Vlaams administratief rechtscollege, verantwoordelijk werd voor het controleren van bestuurlijke sancties en herstelbeslissingen, en niet langer de Raad van State.
De Franse Gemeenschapscommissie, de Franse Gemeenschapsregering en de Waalse Regering vochten het Kaderdecreet aan bij het Grondwettelijk Hof, en beargumenteerden dat dit in strijd is met de bevoegdheden van de federale overheid.
In een arrest van 13 februari 2025 benadrukte het Grondwettelijk Hof dat alleen de federale overheid administratieve rechtscolleges kan oprichten en hun bevoegdheden kan bepalen. De Vlaamse overheid mag dit dus niet zomaar doen. Het Grondwettelijk Hof onderzocht of de Vlaamse overheid deze maatregel kon nemen op basis van haar zogenaamde ‘impliciete bevoegdheden’. Dit betekent dat een deelstaat slechts federale zaken mag regelen als dat noodzakelijk is voor hun eigen bevoegdheden, de zaak zich leent voor een aparte regeling en de impact op de federale bevoegdheden klein is.
Het Grondwettelijk Hof oordeelde dat de uitbreiding van de bevoegdheden van het Handhavingscollege niet noodzakelijk is voor de Vlaamse overheid en dat de impact op de federale bevoegdheden niet klein is. Het decreet is bedoeld om op veel verschillende zaken toegepast te worden, wat niet past binnen de regels voor impliciete bevoegdheden.
Daarom vernietigt het Hof de bepalingen van het kaderdecreet van 14 juli 2023 die de bevoegdheden van het Handhavingscollege uitbreiden.
Het arrest van het Grondwettelijk Hof van 13 februari 2025 nr. 23/2025 is hieronder terug te vinden:
