Wanneer u wordt opgeroepen voor een verhoor bij de politie is het van groot belang dat u uw rechten kent en beschermt.
Een verhoor kan een ingewikkeld en stressvol proces zijn waarbij u beslissingen moet nemen die grote juridische gevolgen kunnen hebben. Een grondige voorbereiding van het verhoor en goede bijstand tijdens het verhoor zijn essentieel om ervoor te zorgen dat uw rechten gerespecteerd worden.
In België zijn er vier verschillende categorieën van verhoor. Deze categorieën bepalen welke rechten en plichten gelden tijdens het verhoor.
- Categorie 1: verhoor van getuige of slachtoffer
- Categorie 2: verhoor van verdachte van misdrijf waarvoor geen vrijheidsstraf kan worden opgelegd
- Categorie 3: verhoor van verdachte van misdrijf waarvoor een vrijheidsstraf kan worden opgelegd en die niet van zijn vrijheid is beroofd
- Categorie 4: verhoor van verdachte van misdrijf die van zijn vrijheid is beroofd
De Salduz-wetgeving die in België werd verankerd in artikel 47bis van het Wetboek van Strafvordering biedt in elk van deze verhoorcategorieën een waarborg voor de fundamentele rechten van de persoon die verhoord wordt afhankelijk van zijn of haar juridisch statuut.
Elke verhoorcategorie heeft dus zijn eigen juridische context en beschermingsmechanismen, afhankelijk van het misdrijf en de mate van vrijheidsbeperking.
Deze rechten omvatten onder meer het recht om geïnformeerd te worden over de reden van het verhoor, het recht om zichzelf niet te beschuldigen, het recht om niet te antwoorden op vragen (het zwijgrecht), de mogelijkheid om voorafgaand aan het verhoor overleg te plegen met een advocaat en het recht op bijstand van een advocaat tijdens het verhoor.
De rechten in de verschillende verhoorcategorieën zijn niet uniform. Ze worden uitgebreider naarmate de context waarbinnen het verhoor plaatsvindt ernstiger is.Zo kan gesteld worden dat getuigen (categorie 1) de minste rechten hebben en verdachten die van hun vrijheid zijn beroofd (categorie 4) de meeste rechten genieten.
Een getuige heeft bijvoorbeeld geen recht op bijstand van een advocaat tijdens het verhoor en is verplicht waarheidsgetrouw te antwoorden, tenzij dit tot zelfincriminatie zou leiden.
Verdachten die verhoord worden in de categorieën 3 en 4 genieten dan weer van het expliciete recht op bijstand van een advocaat tijdens het verhoor. Indien zij deze bijstand niet wensen dienen zij hier uitdrukkelijk schriftelijk afstand van te doen.
Wanneer u wordt verdacht van een misdrijf en een uitnodiging tot verhoor ontvangt is het dus van belang om tijdig een advocaat te contacteren die u tijdens het verhoor kan bijstaan zodat uw rechten te allen tijde worden gewaarborgd.
U kan ons hierover contacteren op via info@advocaten-leuven.be of op het nummer 016/30 14 40.
